Vitreoretinal Cerrahi

Vitreoretinal Cerrahi

 Retina Nedir ?
Halk arasında gözün ağ tabakası olarak ta bilinir. Görme fonksiyonunda birinci derecede sorumlu olan, çoğunlukla sinir dokusundan oluşan çok ince bir katmandır. Göze gelen ışık retina üzerine düştüğünde birtakım elektriksel aktivitelerle birlikte gelişen biyokimyasal olaylar görmeyi sağlamaktadır. Gözümüzü bir kameraya benzetirsek retina bu kameranın filmini oluşturmaktadır. Retinanın orta bölgesi (sarı nokta:makula) keskin görme ve renkli görmeden sorumlu iken kenar bölgeleri daha çok gece görme ve çevresel görme fonksiyonunda görev almaktadır.

2.Retina Dekolmanı Nedir ?
Retina dekolmanı, ağ tabakanın bir duvar kağıdı gibi ayrılmasıdır. Birkaç çeşidi vardır. En sık görüleni ağ tabakada oluşan yırtıktan giren göziçi sıvıların bu tabakayı bir duvar kağıdı gibi yerinden ayırmasıdır. Bu tipine ”yırtıklı retina dekolmanı” denir.

3.Retina Dekolmanı Belirtileri Nedir ?
Işık çakmaları ve uçuşmalar retinal yırtığın veya gelişmekte olan bir dekolmanın erken habercisi olabilir. Ancak görme alanının herhangi bir bölümünde gölgelenme, perdelenme yada baktığını görememe, az görme artık gelişmiş olan bir dekolmana işaret etmektedir.

4. Retina Dekolmanı Gelişmesi Bakımından Risk Faktörleri Nelerdir ?
Retina dekolmanı için en büyük risk faktörü eşlik eden retinadaki yırtıktır. Ancak retinadaki yırtıkların çok az bir kısmı dekolman oluşumu ile sonlamnmaktadır.. Katarakt cerrahisi geçirmiş olmak, yüksek miyop kırma kusuru, travma öyküsü mevcut yırtıklardan retina dekolmanı gelişimine neden olabilmektedir. Böyle aile öyküsü olan bireyler, diyabetik hastalar da bu hastalık için ayrıca risk altındadırlar.

5. Retinadaki Yırtılma Dışında Hangi Nedenler Retina Dekolmanına (Ağ Tabakasının Ayrılmasına) Sebep Olur ?
Göziçi iltihaplarında retina altına sıvı sızması, şeker hastalığında olduğu gibi göziçinde oluşan zarların büzüşerek ağ tabakasını çadır gibi çekmeleri ve germeleri de bu hastalığa neden olur. İltihabi olanları ilaç tedavisi ile, ağtabaka yüzeyinde oluşan zarlara bağlı ayrılmalarda genellikle ameliyat ile tedavi edilirler.

6. Retina (Ağ Tabaka) Yırtılmalarında Ne Zaman Ameliyat, Ne Zaman Laser Tedavisi Yapılabilir ?
Eğer retina (ağ tabaka) yırtılmış fakat retina altına sıvı girerek yerinden ayırmamış ise, laser ile yırtığın etrafına baraj yapılarak ağ tabakanın altındaki dokulara yapıştırılması planlanabilir. Bu yöntemle ağtabaka altına sıvı girmesi ve sonuçta da yerinden ayrılması engellenecektir.

7. Retina Dekolmanı Tedavisi Neden Önemlidir ?
Erken tanı ve tedavi görme kaybını önlemede oldukça önemlidir. Özellikle retinanın orta bölümü (makula) ayrılmadan yapılan cerrahi sonrasında görme fonksiyonu çoğunlukla çok iyi durumda kalmaktadır. Ancak geç müdahale edilen olgularda ve özellikle de makula etkilendiyse cerrahi olarak retina tekrar yerine yerleştirilse de görme fonksiyonu eskisi gibi olmamaktadır.

8. Retina Dekolmanı Tedavisi Nasıl Olmaktadır ?
Retina dekolmanının esas tedavisi dekolman gelşimini önlemektir. Bu bağlamda riskli retinal yırtıkların lazer ile tedavisi oldukça önem taşımaktadır. Retina dekolmanı gelişti ise tedavi genel olarak üç başlıkta toplanmaktadır: Sörklaj, Vitrektomi, Pnömotik Retinopeksi.

9. Sörklaj Nedir ?
Göz yuvarlağının silikon bir bant ile 360 derece sarılması, bantın sıkılması ve hafif içe çökme sağlanarak retinal yırtığın ağzının kapanması, böylece retinanın yatıştırılması prensibine dayanmaktadır.

10. Pnömotik Retinopeksi Nedir ?
Özellikle üst yarıdaki yırtıklı dekolmanlarda ve belirli endikasyonlarda uygulanan bir yöntemdir. Göz içerisine enjekte edilen ve genişleme potansiyeline sahip bir gaz ile hastaya uygun pozisyon vererek yırtığın ağzının kapanması prensibine dayanmaktadır.

11. Vitrektomi Nedir ?
Vitrektomi ya da diğer ismi ile pars plana vitrektomi 1 mm den daha ince çaplı kesici ve emici bir aletin gözün içine sokularak, göz arkasındaki jelin çıkartıldığı bir ameliyat şeklidir. Bu teknik ile birçok göz hastalığı tedavi edilir. Gözün arka boşluğundaki kanamaların temizlenmesi, retina (ağ tabaka) dekolmanlarının (ayrılmalarının) tedavisi, ağtabaka üzerinde gelişen zarların temizlenmesi, göziçine kaçan yabancı cisimlerin çıkartılması gibi çok sayıda uygulaması vardır.

12. Retina Dekolman Ameliyatlarında Cerrahi Başarı
Erken dönemde yapılan cerrahinin başarısı %80-90’lara ulaşmaktadır. Göziçine tamponat madde örneğin slikon yağı ve gaz verildiğinde gazın gözden uçarak uzaklaşması ile görmenin artması 1-2 ay; silikon yağının alınarak görmenin son şeklini alması 3-6 ay almaktadır.

13. Cerrahi Başarısızlık Nedenleri ?
Bu durum sıklıkla ameliyattan 1-3 ay sonra ortaya çıkan proliferatif vitreoretinopati yada halk arasında retinanın kabuk bağlayarak büzüşmesı ve altındaki besleyivi tabakadan ayrılarak tekrar dekole olması olarak tanımlanan durumdur. Bunun tedavisinde ameliyatın tekraraı ve bazen kalıcı tamponat olarak silikon yağı ile göz küre boşluğunu doldurarak gözün küçülmesini önlemek amaçlanabilir.

14. Şeker Hastalığında Vitrektomi Ameliyatı ile Ne Amaçlanır ?
Şeker hastalığında kan şekeri düzeyi kontrol edilmez ise genellikle hastalık başladıktan 5 yıl kadar sonra ağ-tabakası (retina) kanamaları, ağtabakası içine yağ ve sıvı sızması, ödemi ve bu tabakanın kalınlaşması, ilerleyen dönemlerde kanamanın göziçine yayılması ve ağtabaka ayrılmaları ve yırtılmaları gelişebilir. Bu sorunların giderilmesinde vitrektomi teknikleri kullanılır. Bu ameliyat ile kanamalar temizlenir, retina ayrılmaları tamir edilir, ağ-tabakadaki yağ ve sıvı birikiminin azaltılması için ağtabaka üzerindeki zarlar çıkartılır. Unutulmaması gereken nokta şeker hastalarının bu döneme gelmemesi için kan şekerlerini düzenli olarak normal sınırlarda tutmalarının gerektiğidir. Bu durum ameliyat sonrası için de çok önemlidir.